ระบบ ERP VS ระบบ HIS มีความแตกต่างกันอย่างไร?

ระบบ ERP และระบบ HIS ต่างก็มีความสำคัญและเป็นระบบที่เป็นประโยชน์ต่อธุรกิจสุขภาพทั้งสิ้น แต่ทั้งสองระบบนี้ มีความแตกต่างกันอย่างไรบ้าง บทความนี้จะพาไปเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างระบบบริหารจัดการองค์กร (ERP) และระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (HIS)
28 พฤษภาคม ค.ศ. 2025 โดย
Roots Team

​ระบบ ERP (Enterprise Resource Planning) และระบบ HIS (Hospital Information System) ต่างก็มีบทบาทที่สำคัญในการยกระดับการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพ แต่คนส่วนใหญ่ที่ทำงานในโรงพยาบาลหรือคลินิก หรือมีความสนใจจะใช้งานทั้งสองระบบนี้ อาจจะยังมีความสับสนระหว่างสองระบบนี้ ทั้งที่จริงแล้วทั้งระบบ ERP และระบบ HIS ต่างก็มี “จุดแข็ง” และ “ขอบเขต” ที่ชัดเจน แนวทางการใช้งาน และกลุ่มผู้ใช้งานหลักของทั้งสองระบบนี้ก็มีความแตกต่างกัน หากเราเลือกใช้งานให้ถูกจุด ทั้งสองระบบนี้จะช่วยสร้างประโยชน์ให้กับองค์กรมากมาย


​บทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงบทบาท หน้าที่ และจุดเด่นของแต่ละระบบ เพื่อช่วยให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่างเหมาะสมกับความต้องการขององค์กร

ความหมายของระบบ ERP และระบบ HIS

ERP (Enterprise Resource Planning) คืออะไร?

​ระบบ ERP หรือ Enterprise Resource Planning เป็นระบบที่ออกแบบมาเพื่อบริหารจัดการทรัพยากรทั้งหมดภายในองค์กร เรียกง่าย ๆ ว่า เป็น ระบบบริหารจัดการองค์กร ซึ่งจะรวมการทำงานในแผนกต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกันในระบบเดียว เป็นการทำงานแบบรวมศูนย์ ไม่ว่าจะเป็นการบริหารจัดการลูกค้า การผลิต บัญชีและการเงิน จัดซื้อ คลังสินค้า หรือการบริหารทรัพยากรบุคคล เป็นต้น ทำให้แต่ละแผนกในองค์กรสามารถใช้งานข้อมูลร่วมกันได้แบบ Real-time

​ระบบ ERP จะช่วยในวางแผนการจัดการทรัพยากร เพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน ลดความซ้ำซ้อน ลดต้นทุนที่ไม่จำเป็น และควบคุมทรัพยากรให้คุ้มค่าที่สุด นอกจากนี้ ระบบ ERP ยังช่วยเรื่องการจัดเก็บข้อมูลให้เป็นไปอย่างเป็นระบบ สามารถดึงข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อวางแผนกลยุทธ์ทางธุรกิจได้ในอนาคต 

​ในปัจจุบัน ระบบ ERP ถูกนำไปใช้ในการบริหารจัดการองค์กรอย่างแพร่หลาย ในบริบทของโรงพยาบาลนั้น ระบบ ERP มักใช้ในด้านสนับสนุนต่าง ๆ เช่น การจัดซื้อเวชภัณฑ์ การควบคุมงบประมาณ การวิเคราะห์ต้นทุนต่อรายแผนก หรือการบริหารจัดการบุคลากรตามกะเวรงาน เป็นต้น แต่ไม่จำกัดแค่โรงพยาบาลเท่านั้น ระบบ ERP สามารถนำไปใช้ได้ในทุกอุตสาหกรรม เช่น ในธุรกิจการผลิต ขายปลีก โลจิสติกส์ หรือหน่วยงานราชการเองก็นิยมใช้ระบบ ERP ในการทำงานทั้งสิ้น 

ERP (Enterprise Resource Planning)
ที่มา https://www.e-time.it/en/erp-software-solutions/

บทความแนะนำ:

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม ได้ที่
ERP คืออะไร

HIS (Hospital Information System) คืออะไร?

​​ระบบ HIS หรือ Hospital Information System เป็นระบบเฉพาะทางที่พัฒนาขึ้นเพื่อรองรับกระบวนการหลักของการให้บริการทางการแพทย์ ในบโรงพยาบาล สถานพยาบาล หรือคลินิก โดยเฉพาะงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารข้อมูลต่าง ๆ เช่น เวชระเบียนผู้ป่วย การวินิจฉัย การสั่งยา การตรวจทางห้องแล็บ การนัดหมาย และการติดตามผลการรักษา เป็นต้น

​ระบบ HIS เรียกได้ว่าเป็นระบบสารสนเทศโรงพยาบาล ที่ช่วยบริหารจัดการข้อมูลทางการแพทย์ ลดความซ้ำซ้อนของข้อมูล ลดความผิดพลาดในการรักษา เพิ่มความเร็วในการให้บริการ และสนับสนุนงานบริการผู้ป่วยให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังช่วยสนับสนุนการตัดสินใจของแพทย์ด้วยข้อมูลที่แม่นยำและเป็นปัจจุบัน ระบบ HIS จึงเป็นหัวใจของงานดูแลผู้ป่วยโดยตรง และต้องออกแบบให้รองรับมาตรฐานความปลอดภัยของข้อมูล อย่างเช่น PDPA หรือ HIPAA อย่างเข้มงวด

HIS (Hospital Information System)
ที่มา https://www.qme.co.in/info/hospital-info-systems

บทความแนะนำ:

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม ได้ที่
ระบบ HIS (Hospital Information System) คืออะไร

ความแตกต่างระหว่างระบบ ERP และระบบ HIS

หัวข้อ

ระบบ ERP

ระบบ HIS

วัตถุประสงค์หลัก

จัดการทรัพยากรองค์กรและกระบวนการภายในองค์กร โดยโฟกัสที่หลังบ้าน (Back Office)

จัดการข้อมูลบริการทางการแพทย์ โดยโฟกัสที่งานหน้าบ้าน (Front Office)

กลุ่มผู้ใช้งานหลัก

ผู้บริหาร, ฝ่ายบัญชี, จัดซื้อ, บุคคล

แพทย์, พยาบาล, เจ้าหน้าที่เวชระเบียน

ขอบเขตการใช้งาน

ครอบคลุมทุกแผนก เหมาะกับองค์กรทั่วไป

เฉพาะระบบการแพทย์และการบริการในโรงพยาบาล เหมาะกับโรงพยาบาลและสถานพยาบาล

ข้อมูลที่จัดการ

งบประมาณ, คลังสินค้า, การเงิน

เวชระเบียน, สิทธิ์การรักษา, ประวัติผู้ป่วย, การนัดหมาย

ตัวอย่างระบบที่ใช้งาน
  • ระบบจัดซื้อ
  • ระบบคลังสินค้า
  • ระบบบัญชีและการเงิน
  • ระบบบริหารทรัพยากรบุคคล
  • ระบบวางแผนการผลิต
  • ระบบบริหารลูกค้าสัมพันธ์ (CRM)
  • ระบบลงทะเบียนผู้ป่วย
  • ระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ (EMR)
  • ระบบห้องปฏิบัติการ (Lab)
  • ระบบบริหารเวชภัณฑ์และยา
  • ระบบนัดหมายและเรียกคิว

ตัวอย่างการทำงาน

  • แผนกบัญชีสามารถดึงข้อมูลค่ารักษาจากระบบ HIS มาจัดทำรายงานทางการเงินได้อัตโนมัติ
  • ฝ่ายจัดซื้อสามารถตรวจสอบสต็อกเวชภัณฑ์แบบเรียลไทม์และดำเนินการสั่งซื้อได้ทันที
  • แพทย์สามารถดูประวัติการรักษาเดิม พร้อมผลแล็บ และผลเอกซเรย์ในหน้าจอเดียว
  • เจ้าหน้าที่เวชระเบียนสามารถดึงข้อมูลผู้ป่วยมาตรวจสอบสิทธิ์ประกันและเตรียมการชำระเงินได้ทันที

สรุปง่าย ๆ ERP VS HIS

 ERP

คือระบบบริหารหลังบ้าน
ที่ช่วยให้โรงพยาบาล “เดินได้อย่างมั่นคง"

 HIS

คือระบบบริการหน้าบ้าน
ที่ช่วยให้โรงพยาบาล “ดูแลผู้ป่วยได้อย่างมืออาชีพ”

ระบบ ERP และระบบ HIS ทั้งสองระบบมีบทบาทต่างกัน แต่สามารถผสานการทำงานเข้าด้วยกันได้อย่างลงตัว เช่น การเชื่อมต่อข้อมูลค่ารักษาพยาบาลจาก HIS เข้าสู่ระบบบัญชีของ ERP โดยอัตโนมัติ จะช่วยลดความซ้ำซ้อน เพิ่มความแม่นยำ และลดภาระงานของเจ้าหน้าที่ได้มหาศาล ช่วยให้บุคคลกรไม่ต้องทำงานซ้ำซ้อน และช่วยให้องค์กรสามารถดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ข้อดีและข้อเสีย ระบบ ERP และระบบ HIS 

ระบบ ERP (Enterprise Resource Planning)

ข้อดี

ข้อเสีย

  • รวมข้อมูลทุกแผนกอยู่ในระบบเดียว
    ลดความซ้ำซ้อนและเพิ่มความแม่นยำในการบริหารจัดการองค์กร

  • ลดต้นทุนการดำเนินงาน
    ช่วยควบคุมต้นทุน ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น

  • สร้างมาตรฐานการทำงานในองค์กร
    รองรับการกำหนดกระบวนการทำงานแบบเดียวกันทั้งองค์กร ข้อมูลถูกจัดเก็บเป็นระเบียบ ทำให้การทำงานเป็นระบบ

  • รองรับการขยายตัวในอนาคต
    เหมาะสำหรับองค์กรที่มีหลายสาขา หรือมีแนวโน้มขยายการบริการ

  • วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจ
    มี Dashboard และรายงานแบบเรียลไทม์ช่วยให้ผู้บริหารเห็นภาพรวมธุรกิจ ตัดสินใจได้อย่างแม่นยำโดยใช้ข้อมูลประกอบ
  • ค่าใช้จ่ายในการวางระบบสูง
    โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นที่ต้องปรับแต่งระบบให้เหมาะกับองค์กร

  • ต้องใช้เวลาฝึกอบรมและปรับตัว
    ต้องใช้ระยะเวลาในการฝึกอบรมตอนเริ่มต้น พนักงานจะต้องเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลง

  • อาจไม่ครอบคลุมการให้บริการทางการแพทย์ทั้งหมด
    เนื่องจาก ERP เน้นด้านบริหารมากกว่าการให้บริการทางคลินิก

ระบบ HIS (Hospital Information System)

ข้อดี

ข้อเสีย

  • ออกแบบมาเฉพาะทางสำหรับโรงพยาบาล
    รองรับการให้บริการทางการแพทย์ที่ครอบคลุม

  • ลดภาระงานเอกสารของบุคลากรทางการแพทย์
    ช่วยประหยัดเวลา สามารถไปโฟกัสกับงานได้เต็มที่

  • การให้บริการผู้ป่วยทำได้รวดเร็วขึ้น
    รองรับการทำงานที่เป็นระบบ เข้าถึงประวัติคนไข้ได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ

  • เชื่อมโยงกับระบบประกันสุขภาพ
    อำนวยความสะดวกในการเบิกจ่ายกับ ประกันสังคมหรือบริษัทประกันเอกชน

  • สามารถเชื่อมต่อกับระบบ Lab, RIS/PACS ได้
    รองรับภาพและผลตรวจในระบบเดียวแบบไร้กระดาษ ช่วยประหยัดทรัพยากร
  • ขาดฟังก์ชันในการจัดการทางธุรกิจโดยรวม
    เน้นการบริการ แต่ไม่ครอบคลุมด้านการงานบริหารหลังบ้าน ต้องใช้งานร่วมกับระบบ ERP หากต้องการบริหารองค์กร

    แบบครบวงจร

  • การเชื่อมต่อกับระบบอื่นสามารถทำได้ยาก
    หาก HIS ไม่ได้ถูกออกแบบให้เชื่อมกับ ERP หรือระบบอื่น อาจเกิดปัญหาในการเชื่อมต่อข้อมูล

  • ต้องใช้บุคลากรไอทีเฉพาะทางในการดูแล
    โดยเฉพาะการจัดการข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA)

ระบบ ERP VS ระบบ HIS

แนวทางการเลือกใช้ ERP หรือ HIS ในองค์กร

1. วิเคราะห์ความต้องการขององค์กรอย่างชัดเจน

​ก่อนตัดสินใจเลือกใช้ระบบ ผู้บริหารควรเข้าใจความต้องการขององค์กรที่แท้จริงก่อนว่า ต้องการจัดการ “งานบริการผู้ป่วย” หรือ “งานบริหารจัดการองค์กร” เป็นหลัก เช่น หากคุณเป็นองค์กรที่เน้นการผลิต การจัดซื้อ หรือบริหารทรัพยากรจำนวนมาก ระบบ ERP อาจคือคำตอบ แต่หากคุณเป็นโรงพยาบาลหรือคลินิก ที่ต้องการระบบมาช่วยจัดการข้อมูลทางการแพทย์ ระบบ HIS อาจคือคำตอบที่ช่วยให้บริการผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

2. เลือกทีมผู้พัฒนาที่มีประสบการณ์เฉพาะทาง

​การพัฒนาระบบ ERP และระบบ HIS ผู้พัฒนาระบบจะต้องมีความเข้าใจในธุรกิจ กระบวนการทำงานของธุรกิจนั้น ๆ อย่างลึกซึ้ง ควรเลือกผู้ให้บริการที่มีประสบการณ์ในการพัฒนาระบบ มีความน่าเชื่อถือ และมีตัวอย่างผู้ใช้งานที่ใกล้เคียงกับธุรกิจของเรา

3. วางแผนบูรณาการตั้งแต่ต้น

​ในการวางแผนที่จะนำระบบมารใช้ในองค์กร ควรคิดให้รอบคอบและมองไปถึงอนาคต ควรเลือกระบบที่พร้อมรองรับการขยายตัว และสามารถเชื่อมต่อกับระบบอื่น ๆ ได้ง่าย เพื่อให้ระบบทั้งหมดสามารถเชื่อมต่อกัน ทำงานร่วมกันได้อย่างไร้รอยต่อ

4. ให้ความสำคัญกับการฝึกอบรมและเปลี่ยนผ่าน

​ควรให้ความสำคัญกับบุคลากรและการฝึกอบรมการใช้งานระบบ เพราะความสำเร็จในการนำระบบมาใช้งาน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีหรือผู้พัฒนาเพียงอย่างเดียว แต่ยังขึ้นอยู่กับ “คน” ซึ่งเป็นบุคลากรหลักที่จำเป็นต้องที่ใช้งานระบบด้วย หากผู้ใช้งานไม่พร้อมและไม่เปิดใจรับ อาจทำให้ระบบไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อองค์กรได้

​อย่างไรก็ตาม ทั้งสองระบบควรสามารถทำงานร่วมกัน องค์กรสุขภาพขนาดกลางและใหญ่ ควรมีทั้ง ERP และ HIS เพื่อให้ครบอคลุมทั้งด้านบริหารและการให้บริการ หากมีการออกแบบและวางแผนใช้งานอย่างถูกต้อง โรงพยาบาลหรือคลินิกจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดต้นทุน และมอบประสบการณ์ที่ดีขึ้นให้กับผู้ป่วยในทุกมิติ ซึ่งก็คือเป้าหมายสูงสุดของทุกองค์กรด้านสุขภาพ

ระบบ ERP VS ระบบ HIS

บทสรุป

​ระบบ ERP และระบบ HIS ต่างเป็นเครื่องมือที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้กับองค์กร และไม่ใช่ระบบที่จะทดแทนกันได้ แต่เป็นระบบคู่ขนาน ที่ต้องการการออกแบบให้เสริมการทำงานซึ่งกันและกันอย่างลงตัว ระบบ ERP เน้นการบริหารจัดการด้านธุรกิจและทรัพยากร (Back Office) ส่วนระบบ HIS เน้นด้านการให้บริการผู้ป่วยและข้อมูลทางการแพทย์ (Front Office) การเข้าใจถึงความแตกต่าง จะช่วยให้ผู้บริหารสามารถเลือกเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์ ทั้งการให้บริการผู้ป่วยและการบริหารองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดในยุคดิจิทัล


สนใจนำระบบ ERP และ HIS มาใช้ในองค์กร

Roots Team 28 พฤษภาคม ค.ศ. 2025
แชร์โพสต์นี้
แท็ก